การสร้างแบบจำลอง 3 มิติ หรือ 3D model อาจดูยากสำหรับผู้เริ่มต้น ผู้ที่ไม่คุ้นเคย ผู้ที่ไม่มีประสบการณ์ หรือเป็นมือใหม่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อต้องใช้ซอฟต์แวร์ 3D หรือโปรแกรม CAD อาจสร้างความสับสนและอาจสร้างความหงุดหงิดเล็กน้อยในตอนแรก แต่การรู้จักโปรแกรมจะทำให้มีแนวคิดพื้นฐาน ซึ่งเป็นตัวเลือกที่ง่าย และยังเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการเริ่มต้น
โปรแกรมออกแบบ คือจุดเริ่มต้นที่ทำให้เราได้ไฟล์ .STL, .OBJ และอื่นๆ โดยซอฟต์แวร์ 3D เหล่านี้จะช่วยให้การออกแบบโมเดล 3 มิติ สามารถนำไปใช้พิมพ์บนเครื่องพิมพ์ 3 มิติ ไม่ว่าจะเป็นระบบ FDM หรือ SLA การสร้างแบบ 3D ทำให้หลายคนยอมแพ้ก่อนจะได้ไฟล์ STL ที่ดี แต่ซอฟต์แวร์ 3 มิติเหล่านี้จะเป็นเครื่องมือที่ดีในการที่จะซ่อมแซม หรือแก้ไขไฟล์ให้สมบูรณ์ได้อย่างง่ายดาย ดังนั้นเพื่อช่วยให้สร้างโมเดลต่างๆ ที่ต้องการ และนำมาใช้กับ 3D Printer เพื่อทำชิ้นงานออกมา บทความนี้จึงได้รวบรวมซอฟต์แวร์ที่ใช้งานง่าย และไม่เสียค่าใช้จ่ายมานำเสนอ ซึ่งเหมาะสำหรับผู้เริ่มต้นใช้งานเป็นอย่างยิ่ง
งานออกแบบด้านวิศวกรรม
1. Tinkercad
โปรแกรมที่ใช้ในการออกแบบง่ายๆ ซึ่งบางคนอาจพอคุ้นหน้าคุ้นตากับซอฟแวร์ตัวนี้มาบ้างแล้ว คือ Tinkercad เป็นโปรมแกรมออกแบบในลักษณะออนไลน์จาก Autodesk ไม่ต้องดาวน์โหลดให้ยุ่งยาก แถมยังฟรีอีกด้วย เพียงแค่ทำการลงทะเบียนก็สามารถใช้งานได้แล้ว การใช้งานง่าย เนื่องจากถูกออกแบบมาเพื่อการศึกษาโดยเฉพาะสำหรับเด็กและผู้ที่ไม่มีประสบการณ์ในการเขียนแบบ 3 มิติ
Tinkercad เป็นซอฟต์แวร์การสร้างแบบจำลอง 3 มิติที่มีการสร้างบล็อกที่ใช้งานง่าย เข้าถึงรูปทรงพื้นฐานทั้งหมดของ 3D ที่ช่วยให้แปลงความคิดเป็นแบบ CAD โดยเพียงแค่ลากรูปทรงนั้นมาวาง เช่น ทรงกระบอก ทรงกลม เป็นต้น เป็นโปรแกรมที่ค่อนข้างใช้ง่าย แต่จะมีข้อจำกัดสำหรับการออกแบบบางอย่าง นอกจากนี้ยังสามารถทำไฟล์เป็นนามสกุล Stl ที่เครื่องพิมพ์ 3 มิติรองรับได้ด้วย อย่างไรก็ตาม จุดมุ่งหมายที่คนส่วนใหญ่ที่ไม่มีประสบการณ์ใดๆ ต้องการคือการสร้างแบบจำลอง 3 มิติ เพื่อการพิมพ์ 3 มิติต่อไปได้นั่นเอง
- ราคา: ฟรี
- Solid modeling: Yes
- เหมาะสำหรับ: ผู้เริ่มต้น
- จุดเด่น: สายงานด้านวิศวกรรมพื้นฐาน โมเดล และทั่วไป
2. Autodesk Fusion 360
พัฒนาโดย Autodesk ทำให้ Fusion 360 เป็นโปรแกรม 3D CAD แบบ cloud-based เพื่อทำงานร่วมกันได้ในส่วนที่มีความซับซ้อน ข้อได้เปรียบของแพลตฟอร์ม Fusion 360 คือสามารถเก็บประวัติทั้งหมดของโมเดล รวมถึงการเปลี่ยนแปลงทั้งหมดที่เคยทำมาได้ มีตัวเลือกการออกแบบมากมายให้เลือกใช้ เป็นซอฟต์แวร์ที่สำหรับใช้ในสาขาวิศวกรรม และการออกแบบอุตสาหกรรมต่างๆ ดังนั้นจึงมีความซับซ้อนกว่าเล็กน้อยในการใช้งาน แต่เป็นทางเลือกที่ดีสำหรับผู้เริ่มต้น เพราะเมื่อฝึกฝนการใช้ซอฟต์แวร์ 3D model แบบที่ง่ายกว่ามาก่อน จะทำให้ใช้งาน Fusion 360 ง่ายมาก รวมถึงรูปแบบอิสระแบบทึบ แบบตาข่าย และอื่นๆ ที่ทำงานบนพื้นฐานหลายแพลตฟอร์ม ซึ่งอนุญาตให้ผู้ใช้เข้าถึงข้อมูลได้ทุกที่ที่ต้องการ จนได้รับความนิยมที่เพิ่มขึ้นในช่วงสองปีที่ผ่านมา หลายคนยกย่องความสามารถว่าเป็นระดับมืออาชีพของซอฟต์แวร์ ส่วนต่อประสานและเวิร์กโฟลว์ที่ใช้งานง่าย เป็นซอฟต์แวร์ที่ให้ทางเลือกที่ดีสำหรับผู้เริ่มต้นจริงๆ
- ราคา: ฟรี และเสียเงิน $595 ต่อปี
- Solid modeling: Yes
- เหมาะสำหรับ: ผู้เริ่มต้น มือสมัครเล่นถึงมืออาชีพ
- จุดเด่น: ออกแบบเครื่องมือ แม่พิมพ์ การสวมประกอบ และทำงานร่วมกันกับ 3D printing และ CAM
3. DesignSpark Mechanical
DesignSpark Mechanical สามารถสร้างแบบได้โดยใช้ in-built library ร่วมการเขียนแบบของตัวเอง ทำให้ง่ายต่อผู้ใช้มือใหม่ มีอินเทอร์เฟซเข้าใจง่าย และซอฟต์แวร์ทำงานได้อย่างรวดเร็ว มีประสิทธิภาพต่อการออกแบบ
- ราคา: ฟรี
- Solid modeling: Yes
- เหมาะสำหรับ: ผู้เริ่มต้น มือสมัครเล่นถึงมืออาชีพ
- จุดเด่น: คลังแบบ 3D models จากซัพพลายเออร์อุตสาหกรรม และวัสดุสำหรับการออกแบบ นอกจากนี้ยังใช้ได้กับ Electrical และ PCB CAD tools
4. FreeCAD
FreeCAD เป็นซอฟต์แวร์ open source 3D ที่เปิดตัวในปี 2002 นั้นฟรีอย่างสมบูรณ์ตามชื่อ และนักพัฒนาสามารถเพิ่มโมดูลและเครื่องมือใหม่ๆ ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ซึ่งได้กลายเป็นทางเลือกสำหรับซอฟต์แวร์ราคาแพงอื่น ๆ อย่างเช่น AutoCAD มีชุดเครื่องมือออกแบบที่ช่วยให้ผู้ใช้สามารถสร้างแบบจำลองที่มีรายละเอียดและซับซ้อนมากขึ้น อาจไม่ใช่ซอฟต์แวร์ที่ง่ายที่สุดสำหรับผู้เริ่มต้น แต่ช่วงการเรียนรู้จะช่วยให้มีความชำนาญมากขึ้นทุกครั้งที่มีการใช้งาน ทำให้การสร้างแบบจำลองง่ายขึ้น ซอฟต์แวร์นี้อาจไม่ได้ออกแบบมาเพื่อการทำงานอย่างมืออาชีพ แต่เป็นเครื่องมือฝึกอบรมที่ดี
- ราคา: ฟรี
- Solid modeling: Yes
- เหมาะสำหรับ: มือสมัครเล่นและมืออาชีพ
- จุดเด่น: โมเดลที่มีพารามิเตอร์ทั้งหมด และคำนวณใหม่ตามความต้องการด้วย undo/redo stack เหมาะกับการจำลองหุ่นยนต์ เครื่องมือสถาปัตยกรรม และ path module สำหรับ CAM
5. Onshape
หนึ่งในซอฟต์แวร์ 3 มิติที่ทันสมัยที่สุดในแพลตฟอร์ม CAD คือ Onshape เป็นซอฟต์แวร์สร้างแบบจำลองที่เน้นการออกแบบด้านเทคนิคและชิ้นส่วนอะไหล่ แล้วก็ยังเป็น 3D เต็มรูปแบบบน cloud-based ตัวแรกที่ถูกสร้างขึ้นจากสมาชิกของทีม Solidworks เป็นตัวเลือกที่ดีสำหรับผู้เริ่มต้น เพราะมีรุ่นฟรีสำหรับการใช้เพื่อการค้าและการศึกษา โดยลงทะเบียนบนเว็บไซต์ ผู้ใช้จะสามารถวาดรูปทรงเรขาคณิตพื้นฐาน วัตถุต่างรวมเข้าด้วยกันได้อย่างง่ายดาย นอกจากนี้ยังได้รับการออกแบบมาอย่างดี ซึ่งหลายคนก็เห็นด้วยว่าใช้งานง่ายโดยพิจารณาจากคุณสมบัติที่หลากหลายที่มีให้ อนุญาตให้ใช้งานร่วมกันระหว่างเว็บเบราว์เซอร์โทรศัพท์ หรือแท็บเล็ต ทำให้สะดวกขึ้นในการแก้ไขโมเดล ไม่ว่าจะอยู่ที่ใดก็ตาม
งานออกแบบบ้าน งานก่อสร้าง และสถาปัตยกรรมต่างๆ
6. SketchUp Make
โปรมแกรมฟรีที่สามารถหาดาวน์โหลดได้ และเป็นที่นิมของคนทั่วไปอย่าง SketchUp Make หรือชื่อเดิมว่า SketchUp จะมุ่งเน้นไปที่เวอร์ชันฟรี เนื่องจากสามารถเข้าถึงได้มากขึ้นและทุกคนสามารถใช้งานได้ โดยเพียงแค่ลงทะเบียนบัญชีบนเว็บไซต์ รุ่นฟรีจะเป็นซอฟต์แวร์บนเว็บ และเป็นทางเลือกที่ดีในการเริ่มต้น เรียนรู้การใช้งานได้ง่าย มีเครื่องมือเข้าใจได้อย่างชัดเจน การใช้งานไม่ยุ่งยาก และมีส่วนเชื่อมต่อชิ้นส่วนประกอบต่างๆ ให้เลือกใช้หลากหลาย
Sketchup Make นั้นเปิดให้บริการฟรี มาพร้อมเครื่องมือง่ายๆ ที่ตอบโจทย์เพราะถูกสร้างขึ้นสำหรับผู้ใช้ที่หลากหลาย สถาปนิก นักออกแบบ วิศวกร ผู้สร้างภาพยนตร์ หรือผู้การออกแบบงานสถาปัตยกรรมต่างๆ นั่นหมายความว่าควรจะสามารถออกแบบวัตถุที่ซับซ้อนและมีขนาดใหญ่ได้เช่นกัน ซึ่งโปรแกรมนี้ช่วยในการร่างความคิดของให้ลงตัวในแบบจำลอง 3 มิติ
- ราคา: ฟรี และเสียเงิน $299 ต่อปี
- Solid modeling: No
- เหมาะสำหรับ: ผู้เริ่มต้น มือสมัครเล่นถึงมืออาชีพ
- จุดเด่น: คลังโมเดลที่รวบรวมโมเดลที่มีผู้ใช้สร้างขึ้นและโดยผู้ผลิต
7. Vectary
Vectary เป็นซอฟต์แวร์ออนไลน์ที่มีความสามารถในการสร้างแบบจำลอง 3 มิติ และแสดงภาพแบบเรียลไทม์ นอกจากนี้ยังมีรุ่นฟรี ซึ่งสามารถเข้าถึงได้ด้วยการลงทะเบียนบนเว็บไซต์
Vectary ถูกพัฒนาขึ้นสำหรับนักออกแบบและผู้ผลิตที่มุ่งเน้นไปทางกราฟิกผลิตภัณฑ์และการออกแบบเกมส์ เช่นเดียวกับการพิมพ์ 3 มิติ เหมาะสำหรับคนอยากใช้โปรแกรมสร้างแบบจำลอง 3 มิติ แต่ไม่มีประสบการณ์มาก่อน ช่วยสร้างงานตัวอย่างพื้นฐานจากแนวคิด โดยใช้งานได้กับส่วนต่อ ประสาน และอื่นๆ เพียงแค่ลากและวาง เพราะโปรแกรรมออกแบบมาให้ใช้งานง่าย แถมยังเป็นเครื่องมือที่ยอดเยี่ยมและมีประสิทธิภาพสำหรับผู้เริ่มต้นในการเรียนรู้ สามารถสร้าง แชร์ และปรับแต่งการออกแบบ 3D ที่ทันสมัยผ่านทางหน้าเว็บ ดังนั้นผู้ใช้สามารถเข้าถึงการสร้างสรรค์ได้อย่างง่ายดายและแบ่งปันโมเดลจากที่ใดก็ได้ในโลก
8. 3D Slash
3DSlash ถูกสร้างขึ้นในปี 2013 โดย Silvain Huet ผู้ได้รับแรงบันดาลใจจากลูกชายของเขาในการเล่นวิดีโอเกมส์ “Minecraft” ซึ่งเป็นเกมส์ที่ต้องเอาตัวรอดในโลกที่สร้างขึ้นด้วยสี่เหลี่ยมเล็ก ๆ โปรแกรมนี้สามารถลบหรือใช้สร้างบล็อกง่ายๆ แถมยังมีคุณสมบัติอื่นๆ ได้แก่ การสร้างโลโก้ และข้อความ 3 มิติ เพื่อช่วยสร้างแบบจำลอง 3 มิติ นอกจากนี้ 3DSlash เป็นซอฟต์แวร์นี้มีเครื่องมือต่างๆ สำหรับช่วยในการออกแบบรูปร่างต่างๆ รวมถึงการปรับแต่ง หรือการเปลี่ยนชิ้นส่วนจากความเป็นจริงเป็น 3D ด้วยรูปภาพที่มี เพียงอัปโหลดและตั้งค่าด้วยความละเอียดสูงสุด 0.1 มม. โปรแกรมนี้จะช่วยให้วัตถุมีขนาดถูกต้องอย่างเป็นธรรมชาติ โปรแกรมนี้รองรับระบบ Windows, Mac, Linux, Browser และ Raspberry Pi
- ราคา: ฟรี และเสียเงิน Premium $24 ต่อปี , Commercial $240 ต่อปี
- Solid modeling: Yes
- เหมาะสำหรับ: มือใหม่และมือสมัครเล่น
- จุดเด่น: โมเดลถูกสร้างขึ้นโดยใช้บล็อก 3 มิติ เพื่อจัดรูปแบบตามต้องการ
9. Morphi
Morphi ได้รับการพัฒนาโดยการเริ่มต้นที่นิวยอร์ก เป็นแอพพลิเคชั่นซอฟต์แวร์ 3D ที่ออกแบบมาเป็นพิเศษสำหรับใช้กับแท็บเล็ต ช่วยให้สร้างแบบจำลอง 3 มิติกลายเป็นเรื่องง่าย สะดวกมากยิ่งขึ้น มาพร้อมรูปแบบการตกแต่งต่างๆ และเครื่องมือจำนวนมาก ที่สำคัญแอปพลิเคชั่นนี้ฟรี แค่ดาวน์โหลดให้ตรงกับเวอร์ชั่นคอมพิวเตอร์เท่านั้น (รองรับ iPads + Mac + Windows computers)
10. BlocksCAD
ซอฟต์แวร์ 3D นี้ถูกสร้างขึ้นจนมีชื่อเสียง เพื่อการศึกษาโดยเฉพาะ การพัฒนานั้นเสร็จสิ้นจนให้ทุกคนสามารถใช้ OpenSCAD ซึ่งเป็นซอฟต์แวร์ CAD ระดับมืออาชีพได้ในภายหลัง BlocksCAD คำสั่งที่ใช้ในการสร้างของวัตถุและการเปลี่ยนแปลงต่างๆ จะถูกแสดงด้วยบล็อคสี มีโค้ดของ BlocksCAD ที่สามารถทำงานร่วมกับ OpenSCAD ได้อย่างสมบูรณ์ ดังนั้นการออกแบบโมเดลจะทำนามสกุลไฟล์เป็น OpenSCAD หรือ STL ได้อย่างไร้กังวล
งานโมเดล และทั่วไป
11. Leopoly
Leopoly เป็นซอฟต์แวร์สร้างแบบจำลอง 3 มิติบนคลาวด์ (cloud-based) โดยได้รับการพัฒนาจาก startup ชาวฮังการี ทั้งใช้งานง่าย มีตัวเลือกต่างๆ มากมาย เมื่อสร้างแบบจำลองวัตถุเสร็จแล้ว ก็สามารถปรับแต่งในแง่ของสีและข้อความได้อย่างมืออาชีพ นอกจากนี้ยังสามารถเลือกแบบจำลองจากแกลเลอรีของไฟล์ที่สร้างโดยผู้อื่นได้เหมือนกัน โดยซอฟต์แวร์ 3D นี้มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อส่งเสริมนักออกแบบ นักพัฒนา นักเรียน และผู้ใช้งานที่เป็นผู้เริ่มต้นในการสร้างแบบ 3d modeling
12. MatterControl
MatterControl เป็นซอฟต์แวร์ฟรี open-source ที่สามารถดาวน์โหลดได้จากเว็บไซต์ โดยมุ่งสู่กลุ่มคนผู้ผลิตโดยเฉพาะอย่างยิ่งเทคโนโลยีการพิมพ์ 3 มิติ ตัวโปรแกรมนี้ใช้งานไม่ยาก และมีชุดเครื่องมือออกแบบที่ช่วยให้สร้างโมเดลได้ตั้งแต่เริ่มต้น หรือปรับแต่งโมเดลที่มีอยู่ ยังมาพร้อมฟังก์ชั่นตัวแบ่งส่วนข้อมูลสำหรับแบบจำลอง เพื่อเตรียมพร้อมสำหรับเครื่องพิมพ์ 3D ซึ่งเหมาะสำหรับผู้เริ่มต้นที่จะเริ่มเขียนโมเดลมาก
13. Meshmixer
Meshmixer เป็นซอฟต์แวร์อีกตัวหนึ่งที่พัฒนาโดย Autodesk สร้างขึ้นเพื่อจัดการและแก้ไขวัตถุเป็น 3 มิติ พูดง่ายๆ ก็คือ Adobe Photoshop สำหรับแบบจำลอง 3 มิตินั่นเอง ซึ่งซอฟต์แวร์นี้เป็นซอฟต์แวร์สำหรับผู้เริ่มต้นเรียนรู้และไม่มีพื้นฐานใดๆ ที่ยอดเยี่ยมโดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่ชื่นชอบเครื่องพิมพ์ 3 มิติเนื่องจาก Meshmixer มีความสามารถในการแก้ไขซ่อมแซมและปรับแต่งจนสมบูรณ์ มีเครื่องมือสร้างรูปร่างมากมาย ที่สำคัญเป็นโปรแกรมฟรี
14. Sculptris
Sculptris เป็นซอฟต์แวร์ 3 มิติของ Pixologic จากผู้สร้าง Zbrush ที่เน้นลวดลายคล้ายกับการแกะสลัก งานปั้น ถือได้ว่าเป็นอีกตัวเลือกหนึ่งที่น่าแนะนำเพื่อเรียนรู้ซอฟต์แวร์ต่อยอดเป็นมืออาชีพมากขึ้น Sculptris เป็นโปรแกรมที่มีความคล้ายกับโปรแกรมออกแบบ Z-Brush ที่มีความหลากหลายของแปรงลายเส้นเช่นเดียวกับแผนที่หรือพื้นผิวสีสำหรับโมเดล 3 มิติ การสร้างแบบจำลองจะคล้ายกับการสร้างวัตถุที่ใช้ดินเหนียว ซอฟต์แวร์นี้เริ่มต้นจากรูปทรงกลม จากนั้นสร้างแบบจำลองตามที่ต้องการ โดยการยืด การเจาะ หรือการปรับให้เรียบทำให้เป็นเครื่องมือที่เหมาะอย่างยิ่ง เมื่อสร้างตัวละคร ภาพเคลื่อนไหว หรือวิดีโอเกมส์
แม้ว่าจะเป็นซอฟต์แวร์ 3 มิติสำหรับผู้เริ่มต้นที่ดี แต่ก็ไม่ได้อยู่ในการพัฒนาอีกต่อไป และยังคงให้บริการฟรีในเว็บไซต์ Pixologic ดังนั้นโปรแกรมอาจไม่ทำงาน หรือรองรับในระบบปฏิบัติการรุ่นใหม่
งานปั้น แกะสลัก และโมเดล
15. Blender Modifiers
Blender อาจไม่ใช่ซอฟต์แวร์ที่ง่ายต่อการใช้งานสำหรับผู้เริ่มต้น แต่โปรแกรมนี้ฟรี เป็น open source ทำงานได้บนหลายระบบปฏิบัติการ (Microsoft Windows และ Mac OS X) แม้ว่าจะไม่คุ้นเคยกับการสร้างแบบ 3d modeling จากโปรแกรมนี้แต่สามารถฝึกเล่นกับเมนูต่างๆ ที่เป็นตัวดัดแปลง หรือตกแต่ง เพื่อให้แบบจำลองมีลักษณะที่แตกต่างกันออกไปตามต้องการ ยังมีคุณสมบัติมากมายและรูปแบบการสร้างแบบจำลองจากซอฟต์แวร์ที่มีประสิทธิภาพมาก เหมาะสำหรับผู้เริ่มต้นที่อยากเพิ่มทักษะความสามารถ เพื่อใช้การทำงานอย่างอาชีพ
- ราคา: ฟรี
- Solid modeling: No
- เหมาะสำหรับ: ผู้เริ่มต้น มือสมัครเล่นถึงมืออาชีพ
- จุดเด่น: มีเครื่องมือสำหรับการแกะสลัก แอนิเมชั่น การจำลอง การเรนเดอร์ การติดตามการเคลื่อนไหว และการตัดต่อวิดีโอ
16. Clara.io
Clara.io เป็นซอฟต์แวร์สร้างแบบจำลอง 3 มิติที่ใช้เบราว์เซอร์ฟรี ใช้งานง่าย เป็นซอฟต์แวร์การสร้างแบบจำลองภาพ เคลื่อนไหว และการแสดงผลบนคลาวด์ สามารถสร้างโมเดล 3 มิติที่ซับซ้อนสร้างด้วยการเรนเดอร์ได้เสมือนจริงอย่างสวยงาม
17. อื่นๆ
จิวเวลรี่ สถาปัตยกรรม และการออกแบบผลิตภัณฑ์
นอกจากนี้ ยังมีอีกหลายโปรแกรมมากให้เลือกใช้ แต่อาจมีค่าใช้จ่าย เช่น
- Wings 3D
ราคา: Free
Solid modeling: No
เหมาะสำหรับ: ผู้เริ่มต้น มือสมัครเล่นถึงมืออาชีพ
จุดเด่น: สร้างแบบโมเดล Polygon เครื่องมือครบครัน
การแก้ไขไฟล์ .stl
หลายๆโปรแกรมข้างต้น ไม่สามารถแก้ไขไฟล์ stl หรือทำอะไรได้เลย ลองใช้โปรแกรม Luban ในการตัดต่อ ตกแต่งไฟล์ ให้หลากหลายมากขึ้นได้ที่ลิ้งนี้ “Luban โปรแกรมที่คนมี 3D Printer หรือ Laser Cut ต้องมีติดไว้“
